วันศุกร์ที่ 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2552

ของดี บางปะหัน



อำเภอบางปะหัน เดิมชื่อว่า “อำเภอนครใน ” เคยตั้งอยู่ในบริเวณริมคลองบางนางร้า บริเวณวัดอินกัลยา ต่อมา พ.ศ. 2440 ได้ย้อำายที่ว่าการอำเภอมาตั้งบริเวณริมฝั่งแม่น้ำลพบุรี ฝั่งตะวันออกในท้องที่ตำบลเกาะเลิ่ง ขณะนั้นห่างจากที่ว่าการอำเภอในปัจจุบันประมาณ 100 เมตร ไปทางทิศใต้ เพื่อความเหมาะสมกับสภาพท้องถิ่น และเพื่ออำนวยความสะดวกในการคมนาคมในสมัยนั้น ซึ่งแต่เดิมต้องใช้เรือเป็นพาหนะในการเดินทาง รูปแบบของอาคารที่ว่าการอำเภอ เป็นเรือนปั้นหยาเสาก่อด้วยอิฐแบบอาคารสมัชรัชการที่ 5 และยังคงใช้ชื่ออำเภอว่า “อำเภอนครใน” ตามเดิมนั้นยกเลิกไม่เป็นตำบลอีกต่อไป ส่วนชื่ออำเภอนั้น ทางราชการมีนโยบายเปลี่ยนชื่อตามตำบล ซึ่งเป็นที่ตั้งของที่ว่าการอำเภอ จึงได้เปลี่ยนชื่อจากอำเภอนครใน มาเป็นอำเภอบางปะหัน ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา พ.ศ. 2464 ที่ว่าการอำเภอหลังเก่าชำรุดทรุดโทรมมาก และได้สร้างใหม่ในบริเวณใกล้เคียง ห่างจากเดิมไปทางทิศเหนือประมาณ 100 เมตร ( ที่ว่าการในปัจจุบัน ) และได้รื้ออาคารที่ว่าการหลังเก่าออก เพื่อใช้สร้างบ้านพักของข้าราชการ พ.ศ. 2536 อำเภอได้รับงบประมาณจากกรมการปกครอง ให้สร้างอาคารที่ว่าการอำเภอหลังใหม่ในที่เดิม ซึ่งก่อสร้างเสร็จเรียบร้อยแล้ว คำว่าบางปะหัน มีประวัติว่าในอดีตพวกลาวเวียงจันทร์อพยพมาตั้งบ้านเรือนอยู่ในบริเวณนี้ และได้สร้างเสากังหันขึ้นในหมู่บ้าน คนจึงเรียกหมู่บ้านว่า “ บ้านกังหัน ” หรือ “ บ้านจังหัน ” ต่อมาเพี้ยนเป็น “บ้านบางปะหัน” ซึ่งอำเภอได้ใช้ชื่อตามชื่อหมู่บ้าน จึงได้เปลี่ยนชื่ออำเภอเป็น “ อำเภอบางปะหัน ” จนถึงปัจจุบัน
v
สภาพทั่วไป
ภูมิประเทศ
- อำเภอบางปะหัน มีเนื้อที่ประมาณ 121.856 ตารางกิโลเมตร สภาพพื้นที่เป็นที่ราบลุ่มเหมาะแก่การเกษตรกรรม
อาณาเขต
- ทิศเหนือ ติดต่ออำเภอมหาราช
ทิศใต้ ติดต่ออำเภอพระนครศรีอยุธยา
ทิศตะวันออก ติดต่ออำเภอนครหลวง
ทิศตะวันตก ติดต่ออำเภอบางบาล และอำเภอป่าโมก จังหวัดอ่างทอง
iการปกครอง
แบ่งการปกครองออกเป็น 17 ตำบล 94 หมู่บ้าน มีเทศบาล จำนวน 1 แห่ง คือ เทศบาลตำบลบางปะหัน
v ประชากร



v วิถีชีวิตและวัฒนธรรม-ประเพณีพื้นบ้าน

- มีการทำบุญตักบาตร และเวียนเทียนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา เช่น วันวิสาขบูชาวันอาสาฬหบูชา วันเข้าพรรษา วันออกพรรษา เป็นต้น
วัดเขาดิน
- ในเทศกาลต่าง ๆ จะมีการทำบุญตักบาตรและจัดงานฉลอง - งานรื่นเริง ด้วย เช่น ทำบุญตักบาตรข้าวสารอาหารแห้งในวันขึ้นปีใหม่ , เทศกาลสงกรานต์ มีการสรงน้ำพระ รดน้ำขอพรผู้สูงอายุ , เทศกาลเข้าพรรษา มีการถวายเทียนพรรษา , เทศกาลลอยกระทง มีการจัดงานลอยกระทง ประกวดนางนพมาศ แข่งเรือ เป็นต้น
เมืองชัยพระเจ้าตาก
- ประเพณีต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับวิถีชีวิต เช่น ประเพณีเกี่ยวกับการเกิด โกนผมไฟ โกนจุก บวชนาค แต่งงาน เป็นต้น
- ประเพณีกวนข้าวทิพย์ ในวันวิสาขบูชา
v โบราณสถาน-โบราณวัตถุ-แหล่งท่องเที่ยว

iโบราณสถาน
- วัดมีพระสงฆ์ 41 วัด วัดร้าง 32 วัด
- มัสยิด 1 แห่ง
- โบสถ์ และจิตรกรรมฝาผนังในโบสถ์ ที่วัดเทพอุปการาม (วัดตานิม) ต.บางปะหัน
- โบสถ์ หอระฆัง ที่วัดวรนายกรังสรรค์ เจติยปรรพตาราม (วัดเขาดิน) ต.บางปะหัน
- วิหาร และจิตรกรรมฝาผนังในวิหาร ที่วัดม่วง ต.โพธิ์สามต้น
- วิหาร เจดีย์ และจิตรกรรมฝาผนังในโบสถ์ และในมณฑป ที่วัดพระงาม ต.บางเดื่อ
iโบราณวัตถุ
- บานประตูรูปยักษ์ ไม้ บานประตูสลักรูปทหาร ไม้ และบานประตูไม้แกะสลัก ที่วัดพระงาม ต.บางเดื่อ
- ตู้พระธรรมขาหมูลายรดน้ำ ไม้ ที่วัดพระงาม ต.บางเดื่อ
- ตู้พระธรรมเท้าสิงห์ลายรดน้ำ ไม้ฉลุลาย และตู้พระธรรมขาหมู ไม้ ที่วัดม่วง ต.โพธิ์สามต้น
- ธรรมาสน์ ไม้ ที่วัดม่วง ต.โพธิ์สามต้น
iแหล่งท่องเที่ยว
จิตรกรรมฝาผนังวัดเทพอุปการาม
- พระพุทธไตรรัตนปฏิมากร(สมเด็จหลวงพ่อโต) วัดเกาะเลิ่ง หมู่ที่ 1 ตำบลบางปะหัน
การทำอิฐ
- พระอุโบสถวัดวรนายกรังสรรค์เจติยบรรพตาราม (วัดเขาดิน) ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 ตำบลบางปะหัน
- จิตรกรรมฝาผนังวัดม่วง หมู่ที่ 5 ตำบลโพธิ์สามต้น
- จิตรกรรมฝาผนังวัดเทพอุปการาม หมู่ที่ 2 ตำบลตานิม
- พระสัมพุทธโมลีศรีอดิศร วัดตลาด หมู่ที่ 5 ตำบลหันสัง
- หลวงพ่อใหญ่วัดอินกัลยา หมู่ที่ 1 ตำบลบ้านลี่
- หลวงพ่อปานวัดอินกัลยา หมู่ที่ 1 ตำบลบ้านลี่
- หลวงพ่อดำวัดทอง หมู่ที่ 2 ตำบลขวัญเมือง
- หลวงพ่อนาค วัดโคก หมู่ที่ 4 ตำบลพุทเลา
- เจดีย์ต้นโพธิ์ใบทอง วัดไก่ หมู่ที่ 3 ตำบลหันสัง
- เมืองชัยพระเจ้าตาก ค่ายโพธิ์สามต้น หมู่ที่ ตำบลโพธิ์สามต้น
- ดินแดนค้างคาว วัดตาลเอน หมู่ที่ 1 ตำบลตาลเอน
- หลวงพ่อทองวัดตะเคียน หมู่ที่ 4 ตำบลขวัญเมือง
v อาชีพ

l อาชีพหลัก : ทำนา
l อาชีพรอง/อาชีพกลุ่มย่อย : ทำอิฐ จักสาน ทำบ้านทรงไทย
v ผลิตภัณฑ์ของอำเภอ

- จักสานโครงงอบ , เย็บงอบ ต.บางปะหัน ต.บางเดื่อ ต.บางเพลิง ต.บางนางร้า
จักสานงอบ
- แกะสลักโต๊ะหมู่บูชา ต.พุทเลา
บ้านทรงไทย
- จักสานกระด้ง , ตะแกรง ต.หันสังข์ ต.บ้านม้า
- บ้านทรงไทย ต.โพธิ์สามต้น ต.ขยาย
- ธูป ต.เสาธง
- หัตถกรรมเรือนไทยย่อส่วนจากดิน ต.ทางกลาง
v บุคคลสำคัญ-ผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรม

iบุคคลสำคัญ
-
iผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรม
iนายสมจิตต์ สุขมะโน อายุ 53 ปี บ้านเลขที่ 8 ม.3 ต.ขยาย อ.บางปะหัน จ.พระนครศรีอยุธยา ได้รับรางวัลเสาเสมาธรรมจักร เป็นผู้ทำคุณประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนา ประเภทส่งเสริมและอนุรักษ์วัฒนธรรมไทย โทร.0-1994-8650
v ดนตรี-การแสดง-การละเล่นพื้นบ้าน

- ลิเกคณะ มนต์ สรภัค ต.โพธิ์สามต้น โทร.0-3530-2147 , 0-1987-1565
- ดนตรีไทย และแตรวง ขวัญใจวัยรุ่น ของนายไพฑูรย์ จรรนาฏ ม. 3 ต.ขยาย
ลิเกคณะมนต์ สรภัค
v ภูมิปัญญาท้องถิ่น

เรือนไทยย่อส่วนจากดิน
iนางปทุม รู้แผน 86 หมู่ 6 ตำบลบางปะหัน จักสานโครงงอบ เย็บงอบ
iนายอำนวย น้อยโสภณ 9 หมู่ 4 ตำบลพุทเลา แกะสลักโต๊ะหมู่บูชา
iนายเสวก ขาวเหลือง 8 หมู่ที่ 1 ตำบลหันสัง จักสานกระด้ง ตะแกรง
iนายธาราวุฒิ จุลวงศ์ 57/1 หมู่ 5 ต.บางนางร้า จักสานงอบ โทร.0-3530-1170, 0-6762-3504
iนางถนอมศรี คุมจั่น 62 หมู่ 2 ตำบลตานิม จักสานกระจาด
iนางจำรูญ สุขร่าง 41 หมู่ 6 ตำบลโพธิ์สามต้น ทำบ้านทรงไทย
iนายสมจิตต์ สุขมะโน 8 หมู่ ตำบลขยาย ทำบ้านทรงไทย โทร.0-1994-8650
iนายจำเนียร ทรัพย์เอนก หมู่ 6 ตำบลโพธิ์สามต้น ทำบ้านทรงไทย
iนายปรีชา ปัทมเศรษฐ์ หมู่ 6 ตำบลโพธิ์สามต้น ทำบ้านทรงไทย
iนายวิชัย สารขวัญ หมู่ 6 ตำบลโพธิ์สามต้น ทำบ้านทรงไทย
iนางศศิภา สุขสมาน 20 หมู่ 1 ตำบลเสาธง ทำธูป
iนางยุพา การะเวก 4 หมู่ 1 ต.ทางกลาง หัตถกรรมเรือนไทยย่อส่วนจากดิน โทร.0-3525-5193
iนางสมใจ ทองนิ่ม 15 หมู่ ตำบลบ้านม้า จักสานกระด้ง
iนางหล่ำ ปิ่นแก้ว 7 หมู่ 3 ตำบลตาลเอน ทำไข่เค็ม
iนางชอุ้ม เฉลยวาเรศ 7 หมู่ 5 ตำบลบ้านขล้อ ทำผ้าเอนกประสงค์
iนางจำรัส อ้วนล่ำ 37 หมู่ 3 ตำบลทางกลาง ทำเข่งปลาทู
iนางวันเพ็ญ พงษ์วิถี 6/1 หมู่ 3 ตำบลบางปะหัน ทำอิฐ
iนางนฤมล กันตามระ 56 หมู่ 2 ตำขวัญเมือง ทำดอกไม้ประดิษฐ์
iนางประหยัด ฐานโพธิ์ 5/2 หมู่ 4 ตำบลบ้านม้า ทำกระเป๋าหนัง
iนางสุนีย์ ทูรศิลป์ 64 หมู่ 4 ตำบลหันสัง จักสานผักตบชวา โทร.0-9822-9817
iนายนเรศ สุวรรณวงศ์ 67 หมู่ 1 ตำบลบางเพลิง ทำเรซิ่น กรอบรูป โทร.0-6603-4709
iนางสดใส สนธีระ 44/88 หมู่ 5 ตำบลขวัญเมือง ทำเครื่องสำอางสมุนไพร
iคุณกำไล ธรรมมะ 15/2 หมู่ 2 ตำบลบ้านม้า ทำเรือจำลอง
iนางพริ้ง คุ้มเงิน หมู่ 2 ตำบลบางนางร้า ช่างพลุ ตะไล ไฟพะเนียง